Festival biển "trống dong cờ mở" huy động hầu bao Nhà nước

 (Trái hay Phải) - Trao đổi với PV, PGS.TS Nguyễn Chu Hồi, nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam, Giảng viên cao cấp Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng phải thực hiện các biện pháp để ngư dân không chỉ là mục tiêu của các festival, lễ hội biển mà còn phải được hưởng dụng các lợi ích có được từ chính các hoạt động. 

PV: -   Mới đây, báo chí đăng tải thông tin đề xuất của ông dành Tuần lễ biển và hải đảo Việt Nam để cùng nhau suy ngẫm về các chính sách biển đảo, về chính sách hỗ trợ và bảo vệ ngư dân bám biển. Điều này được đánh giá là rất phù hợp trong hoàn cảnh ngư dân gặp nhiều nguy hiểm khi đánh bắt cá trong ngư trường thuộc chủ quyền VN, và các fesstival biển liên tục được tổ chức nhằm hỗ trợ, tôn vinh ngư dân chiến sĩ. Vậy ông có thể cho biết cụ thể hơn về đề xuất này, chúng ta sẽ ủng hộ, hỗ trợ các ngư dân chiến sĩ bằng những hoạt động gì?   PGS.TS Nguyễn Chu Hồi: - Ngư dân sống nương tựa vào biển, nghề của họ là đánh cá, nghiệp của họ là bám biển, họ luôn là những con người mạo hiểm trong một môi trường lao động khắc nghiệt của biển cả, nên gặp tai họa gì trên biển là những con người mạo hiểm này lại trở thành những người con anh hùng của Tổ quốc. Ngư dân mà không ra biển đánh cá thì chỉ một ngày là họ sẽ “thành nông dân”. Bản chất nông dân trong ngư dân ta còn thấy rất rõ và cần được nghiên cứu rất kỹ để có căn cứ hoạch định những chính sách phù hợp và toàn diện. Cho nên, cần phải bảo vệ ngư dân bám biển, để họ hiện diện dân sự trên các vùng biển của Tổ quốc, để họ yên tâm sản xuất vì đây là lực lượng không thể thiếu vắng trên biển vào lúc này. Các chính sách cần phải phù hợp với từng đối tượng ngư dân (đánh cá xa bờ, gần bờ; hoạt động trên biển dài ngày, ngắn ngày; ngư dân nghề cá nhỏ, nghề cá lớn; công việc trên biển của họ,…) và phải đồng bộ để phát huy hiệu lực thực tế. Trong điều kiện ngư dân gặp nhiều nguy hiểm và liên tục đối mặt với các mối nguy khi đánh cá ngay trong các ngư trường thuộc chủ quyền của Việt Nam, thì họ cần được hỗ trợ nhiều hơn nữa từ các chính sách về các mặt: trợ giá nguyên nhiên liệu phục vụ sản xuất trên biển, trang bị thông tin liên lạc cho các tàu thuyền đánh cá xa bờ, hỗ trợ y tế, dự báo ngư trường đánh bắt hiệu quả, trợ giúp kỹ thuật và đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng, hỗ trợ bảo quản nguyên liệu sau thu hoạch, hỗ trợ bao tiêu và tiêu thụ sản phẩm thủy sản đánh bắt, trợ giúp khi gặp rủi ro thiên tai và nhân tai, trợ giúp đóng và cải hoán tàu thuyền, chính sách thuế ưu đãi,… Để bảo vệ ngư dân bám biển còn cần sự trợ giúp an ninh cho họ trong thời gian sản xuất trên biển, bảo đảm kịp thời công tác tìm kiến cứu hộ cứu nạn khi xẩy ra sự cố bắt trắc trên biển, bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản trước nạn cướp biển, tổ chức lại đội hình ra biển theo phương châm: tự chủ, tự quản, phối hợp sử lý tình huống nhanh chóng, linh hoạt; tăng cường kết nối quân dân, tổ chức gây quỹ hỗ trợ nhân đạo cho ngư dân,… Màn múa Hò Bả trạo (múa chèo đò) thể hiện sinh hoạt, tâm trạng của ngư dân trên sóng nước của Festival Biển Nha Trang 2011  PV: -  Chúng ta đã nói nhiều tới việc ngư dân phải đối mặt với nhiều nguy hiểm và có thể xảy ra va chạm với các tàu lạ, vậy thông qua việc tổ chức các festival, lễ hội biển như hiện nay liệu ngư dân có cơ hội được ủng hộ, hỗ trợ trang thiết bị hiện đại để ra khơi không, thưa ông?   PGS.TS Nguyễn Chu Hồi: - Gần đây, các bộ, ngành trung ương và địa phương liên quan đã tổ chức nhiều lễ hội, festival biển cũng như nhiều hoạt động “hướng biển” khác. Thừa nhận đó là những cố gắng, nhưng quả thật còn có không ít hoạt động như vậy mang tính hình thức, “trống dong, cờ mở” theo kiểu phong trào, đặc biệt vẫn chủ yếu huy động nguồn lực từ “hầu bao” của Nhà nước. Câu chuyện này sẽ rất tốt nếu các lễ hội, festival biển được lựa chọn từ sự phân loại nhất định và có những hoạt động chỉ do xã hội tự nguyện thành truyền thống, huy động nguồn lực của xã hội, của cộng đồng. Nhà nước, chính quyền địa phương chỉ nên hỗ trợ các lễ hội tôn vinh, tưởng nhớ, tuyên dương công trạng của ngư dân có những đóng góp cho sự nghiệp phát triển và bảo vệ biển đảo. Thay vì các hoạt động quá tốn kém tiền của và không có tác động xã hội mạnh, cần tổ chức nhiều hơn nữa các hoạt động nói trên gắn với việc hy động các nguồn lực xã hội đóng góp thiết thực cho những người ngư dân. Ngư dân không chỉ là mục tiêu của các hoạt động xã hội mà còn phải được hưởng dụng các lợi ích có được từ chính các hoạt động. Có như thế mới giúp ngư dân từng bước vượt ra khỏi khó khăn, giảm thiểu được các mối nguy rình rập ngư dân như hiện nay, giúp họ yên tâm bám biển.  PV: -  Các chương trình fesstival, lễ hội văn hóa được tổ chức hiện nay không có hoặc có rất ít sự tham gia của ngư dân hay các lực lượng bảo vệ biển đảo vì vậy, có ý kiến cho rằng đây chỉ là những hoạt động dựa hơi các vấn đề nóng để thu hút sự chú ý của người dân, ông nghĩ sao về quan điểm này?   PGS.TS Nguyễn Chu Hồi: - Tổ chức các hoạt động lễ hội, festival phục vụ quảng bá, thu hút khách du lịch, tạo dựng thương hiệu du lịch biển Việt Nam với các đặc trưng văn hóa vùng miền là cần thiết. Nhưng tiếc là vẫn chưa tìm được những hoạt động mang tính văn hóa bản địa, truyền thống lịch sử như một số lễ hội thu hút du lịch ở châu Âu. Thời gian diễn ra các hoạt động ngắn, tập trung kinh phí lớn, các hộ ngư dân chắc chỉ nằm mơ về khoản kinh phí như vậy để giải quyết bao nhiêu chuyện biển cả trước mắt và lâu dài. Điều đáng chú ý là nhóm các lễ hội, festival biển chỉ phục vụ mục đích tuyên truyền biển, đảo chung chung thì mới đáng trách. Loại hoạt động này không đến với và không lôi cuốn người dân, đặc biệt là ngư dân tham gia, thường có giấy mời mới được vào dự và cũng chỉ trong 1-2 tiếng đồng hồ “hoành tráng” là “trời lại yên, biển lại lặng”, tác động không nhiều, không thiết thực. Công tác tuyên truyền đúng ra phải làm thường xuyên, liên tục, bám sát vào tình hình diễn biến trên biển và nhu cầu của đất nước, của người dân,…Chính phủ đã có yêu cầu đa dạng hóa hoạt động tuyên truyền biển đảo, nhưng phải tiết kiệm và thiết thực. PGS. Nguyễn Chu Hồi - nguyên Phó tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam (Ảnh: S. Đào)  PV: -  Theo ý kiến cá nhân ông thì việc tổ chức các Festival biển tác động như thế nào đối với chính những ngư dân chiến sĩ? Chúng ta có thể làm gì để các hoạt động này thiết thực và hiệu quả hơn được không, thưa ông?   PGS.TS Nguyễn Chu Hồi : - Như trên tôi đã nói, không phải lễ hội, festival biển nào cũng hướng mục đích vào ngư dân, mà còn vào các mục đích khác. Dành cho ngư dân còn ít và đương nhiên ngư dân chưa được hưởng lợi nhiều thông qua các hoạt động như vậy. Thời gian tới, để có những hoạt động thiết thực và hiệu quả hơn, cần nhìn lại nghiêm túc và đánh giá tác động thực sự của công tác tuyên truyền biển, đảo theo các góc nhìn khác nhau, bằng các tiêu chí cụ thể khác nhau. Loạt phim “ký sự biển đảo” vừa rồi đã được xã hội thừa nhận và được Chủ tịch nước khen thưởng là một bằng chứng của sự “hữu xạ tự nhiên hương” của một hình thức tuyên truyền biển đảo. Khuyến khích các hoạt động tuyên truyền biển đảo huy động nguồn lực từ xã hội, loại bỏ dần các hoạt động chỉ chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước dưới dạng các đề tài, dự án tuyên truyền với những chủ đề “cứng” định sẵn trong các ô nhiệm vụ được phê duyệt từ mấy năm trước. Loại này chờ đến khi có kinh phí cấp mới bóc ra làm thì không “ăn dơ” gì với tình hình và các ưu tiên vào thời điểm tuyên truyền, nên tác động không có hoặc có ít, làm tuyên truyền chiếu lệ. Biển mãi mãi quan trọng đối với dân tộc ta, trách nhiệm và tình yêu biển cả, ý thức đối với vấn đề chủ quyền biển đảo của Tổ quốc đã đi vào tâm trí của từng người dân Việt Nam trong và ngoài nước, trong bạn bè yêu chuộng hòa bình trên thế giới. Đây chính là nguồn lực lớn, sáng tạo cần khai thác trong quá trình triển khai công tác tuyên truyền biển, đảo trong thời gian tới.  PV: -  Xin cảm ơn ông!

Nguồn: phunutoday.vn

Link: http://phunutoday.vn/xi-nhan/trai-hay-phai/201306/festival-bien-trong-dong-co-mo-huy-dong-hau-bao-nha-nuoc-2215569/